حقوق سازمان های بین المللی : حقوق شورای امنیت / رضا موسی زاده حقوق سازمان های بین المللی : حقوق شورای امنیت
حقوق سازمان های بین المللی : حقوق شورای امنیت
شورای امنیت ملل متحد (به انگلیسی: United Nations Security Council)، یکی از ارکان سازمان ملل متحد است که وظیفه پاسداری از امنیت و صلح بینالمللی را به عهده دارد. بر اساس منشور سازمان ملل متحد، حیطه قدرت شورای امنیت شامل اعزام نیروهای پاسدار صلح، تصویب تحریمهای بینالمللی، و اعطای اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه کشورهای متخاصم است. تصمیمهای این شورا به صورت قطعنامههای شورای امنیت اعلام میشود.
در این کتاب نویسنده به طور تخصصی تمامی ارکان و ابعاد این نهاد بزرگ از سازمان بین المللی را مورد بازشناسی و تبیین قرار داده است که در این حوزه جزو معدود کتابهای منتشر شده است.
این کتاب در قالب فصل های زیر به معرفی بخشهای مختلف این رکن سازمان ملل پرداخته است:
1) کلیات
2) شورای امنیت و پذیرش اعضای جدید
3) اختیارات شورای امنیت در خصوص حفظ و امنیت بین المللی
4) محدودیت های حقوقی شورای امنیت
5) اصلاحات شورای امنیت
6) ایران و شورای امنیت
پیشگفتار
بخش اول: کلیات
فصل اول: شکل گیری سازمان ملل متحد
1- اعلامیه بین المتحدین
2- منشور آتلانتیک
3- اعلامیه ملل متحد
4- کنفرانس های مسکو و تهران
گفتار دوم: مذاکرات نهایی
1-کنفرانس دامبارتن اوکس
2-کنفرانس یالتا
3- کنفرانس سانفرانسیسکو
فصل دوم: کلیاتی در مورد شورای امنیت
گفتار دوم: نحوه رای گیری در شورای امنیت
گفتار سوم: آیین کار شورای امنیت
1-جلسات شورای امنیت
2- دستور کار شورای امنیت
3- ریاست شورای امنیت
4- اداره امور شورای امنیت
گفتار چهارم: وظایف و اختیارات شورای امنیت
منابع بخش اول:
بخش دوم: شورای امنیت و پذیرش اعضای جدید
فصل اول: روند تاریخی پذیرش اعضا: جهان شمولی سازمان ملل متحد در برابر ناهمگونی دولتها
گفتار دوم: اعضای موسس
گفتار سوم: اعضای جدید
1-ممانعت سیاسی از پذیرش اعضای جدید
2-ظهور اعضای جدید در پی استعمار
3- پذیرش کشوره های ذره ای
4- ظهور اعضای جدید پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی
فصل دوم: شرایط چهارگانه پذیرش اعضای جدید در منشور
گفتار دوم: صلح جو بودن
گفتار سوم: پذیرش تعهدات منشور
گفتار چهارم: قادر و مایل بودن به اجرای تعهدات منشور
فصل سوم: نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری در خصوص شرایط پذیرش اعضا در سازمان ملل متحد
گفتار دوم: حقوقی بودن مساله عضویت
گفتار سوم: انحصاری بودن شرایط مندرج در بند 1 ماده4 منشور
گفتار چهارم: آزادی اراده دولت ها در تشخیص وجود شرایط پذیرش
فصل چهارم – عدم پایبندی شورای امنیت و مجمع عمومی به معیارهای پذیرش اعضا
گفتار اول – شورای امنیت
گفتار دوم – مجمع عمومی
منابع بخش دوم
بخش سوم: اختیارات شورای امنیت در خصو حفظ صلح و امنیت بین المللی
فصل اول: اختیارات شورای امنیت جهت حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی
گفتار دوم: مقامات صلاحیت دار برای ارجاع اختلافات بین المللی به شورای امنیت
1-دولت های عضو سازمان ملل متحد
2- دولت های غیر عضو سازمان ملل متحد
3- مجمع عمومی
4- دبیرکل
گفتار سوم – منشور ملل متحد و اختیارت شورای امنیت جهت حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات
1-کلیات
2-فصل ششم منظور ملل متحد و اختیارات شورای امنیت
الف- بر اساس ماده 33
ب - بر اساس ماده 34
پ - بر اساس ماده 36
ت - بر اساس ماده 37
ث - بر اساس ماده 38
گفتار چهارم: مخاطب های توصیه های شورای امنیت بر اساس فصل ششم
1-دولت ها
2- ارکان سازمان ملل متحد
گفتار پنجم: آثار حقوقی توصیه های شورای امنیت بر اساس فصل ششم
فصل دوم: اختیارات شورای امنیت راجع به تهدید علیه صلح، نقض صلح و اقدام تجاوزکارانه(بر اساس فصل هفتم منشور)
1- تجربه جامعه ملل
2- تدوین ماده 39 منشور
گفتار دوم: پیش شرط های اجرای ماده 39
1- نکات کلی
2- تهدید علیه صلح
3- نقض صلح
4- تجاوز
الف- تاریخچه تعریف تجاوز
ب – مجمع عمومی سازمان ملل متحد و تصویب قطعنامه ی تعریف تجاوز
ج – تجاوز و شورای امنیت
د – نکاتی از منشور ملل متحد
گفتار سوم: احراز شرایط مقرر در فصل هفتم
1-ضرورت احراز شرایط فصل هفتم
2- اهمیت احراز شرایط فصل هفتم
گفتار چهارم: فرصت های شورای امنیت برای اقدامات مطابق ماده 39
1- توصیه نامه ها
2- رابطه بین توصیه نامه ها و اقدامات الزام آور
فصل سوم – اختیارات انحصاری شورای امنیت
1- منع کلی توسل به زور در منشور ملل متحد و استثناهای وارده بر آن
الف – نظام امنیت دسته جمعی
ب – دفاع مشروع
2- جایگاه کاربرد زور در دکترین جدید امنیت ملی ایالات متحده: اقدامات پیش گیرانه و پیش دستانه یکجانبه دولتی
الف- مفهوم شناسی اقدام پیش گیرانه واقدام پیش دستانه
ب – مفاهیم اقدام پیش گیرانه و جنگ پیش دستانه در دکترین جورج بوش
ج – توجیهات مربوط به دکترین حمله پیش دستانه
توجیه اول: تحول در ماهیت تهدید ها و بروز تهدیدات جدید
توجیه دوم: کاستی در نظام منشور ملل متحد
توجیه سوم: تحول در استراتژی دفاع ملی
د-انظباق دکترین بوش با رویه دولت ها
ه- پیامدهای دکترین امنیت ملی جرج بوش بر امنیت جهانی
3-مفعهوم کاربرد زور در طرح جدید اصلاحات سازمان ملل متحد: اقدام پیش دستانه دسته جمعی
الف – دبیرکل سازمان ملل متحد و رویکرد نوین به مفهوم امنیت
ب – کاربرد زور در طرح جدید اصلاحات سازمان ملل متحد: اقدام پیش دستانه جمعی
ج – رویکرد هیات عالی رتبه و دبیرکل سازمان ملل متحد: اقدام پیش دستانه
4-ایرادات وارده به مفهوم اقدام پیش دستانه انفرادی در نظریه و عمل
ایراد اول: جدید نبودن تهدیدات
ایراد دوم: صحیح نبودن طبقه بندی تهدیدات
ایراد سوم: عدم حصول اطمینان از قریب الوقوع بودن یک تهدید
ایراد چهارم: عدم ارتباط مستقیم بین قریب الوقوع بودن و توسعه یک سلاح تهدید آمیز
ایراد پنجم: عدم انطباق با رویه دولتی و حقوق بین المللی عرفی
ایراد ششم: اجرای تبعیض آمیز به دلیل ذهنی و سیاسی بودن مفهوم اقدام پیش دستانه
ایراد هفتم: غیرقابل قیاس بودن تهدیدات گذشته با تهدیدات جدید
ایراد هشتم: مفهوم مورد مناقشه در دکترین و نظرات برجسته ترین حقوقدانان
ایراد نهم: عدم تایید اقدام پیش دستانه انفرادی در رویه قضایی بین المللی
ارزیابی کلی
گفتار دوم: اعمال تحریم
گفتار سوم: احراز موارد سه گانه مندرج در ماده 39 منشور
گفتار چهارم: صدور قطعنامه های الزام آور در زمینه حفظ صلح و امنیت بین المللی
گفتار پنجم: عملیات حفظ صلح
گفتار ششم: رفع تعلیق عضویت
گفتار هفتم: توصیه و تصمیم در مورد اجرای احکام دیوان بین المللی دادگستری
گفتار هشتم: اداره مناطق سوق الجیشی
فصل چهارم – اختیارات موازی و مشترک شورای امنیت با مجمع عمومی در خصوص حفظ صلح و امنیت بین المللی
1- تشکیل کمیته میان دوره ای
2- قطعنامه اتحاد برای صلح
3- تشکیل کمیته اقدامات دسته جمعی
4-جلسات اضطراری ویژه
گفتار دوم: اختیارات مشترک شورای امنیت با مجمع عمومی در جهت حفظ صلح و امنیت بین المللی
1- انتخاب قضات دیوان بین المللی دادگستری
الف- مجمع عمومی
ب – شورای امنیت
2- انتخاب دبیرکل
3- پذیرش اعضای جدید
4- اخراج
5- تعلیق عضویت
6- اصلاح منشور
7-رسیدگی به مسائل مربوط به ماده 12 منشور
8- دعوت مجمع عمومی به جلسه فوق العاده
9- شرایط الحاق به اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری
10- گزارش شورای امنیت به مجمع عمومی
منابع بخش سوم
بخش چهارم – محدودیت های حقوقی شورای امنیت
فصل اول: محدودیت های ناشی از چاچوب قانونی اختیارات شورای امنیت طبق منشور
گفتار اول: محدودیت اختیارات شورای امنیت از حیث چارچوب قانونی: ماده 24 منشور
1- مساله ناهیت اختیارات شورای امنیت: اصیل یا نیابتی
2- دامنه اختیارات شورای امنیت: اختیارات خاص و اختیارات عام
3-تکلیف گزارش دهی شورای امنیت به مجمع عمومی: رابطه عرضی یا طولی
گفتار دوم: محدودیت اختیارات شورای امنیت از حیث صلاحیت قانونگذاری: ماده 25 منشور
1- صلاحیت قانونگذاری شورای امنیت
2- حدود صلاحیت قانونگذاری شورای امنیت: تصمیم ها و توصیه ها
الف – قطعنامه های الزام آور مطابق فصل هفتم منشور: تصمیمات
ب – قطعنامه های غیرالزام آور مطابق فصل ششم منشور: توصیه نامه ها
ج - اصول حاکم بر قانونگذاری شورای امنیت: اصول تناسل، ضرورت و اضطراری بودن اختیارات شورای امنیت
فصل دوم:محدودیت های ناشی از اهداف و اصول منشور
1- تکلیف رعایت حق تعیین سرنوشت ملت ها و مقررات حقوق بشر
2-تکلیف رعایت حقوق بین الملل بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه
3- تکلیف رعایت قواعد امره
گفتار دوم: عدم مداخله در امور ذاتا در صلاحیت داخلی دولت های عضو
گفتار سوم: رعایت تمامیت ارضی دولت ها
فصل سوم: اقدامات خارج از صلاحیت شورای امنیت
1-الزام شورای امنیت به تجویز روشهای مسالمت آمیز مورد توافق طرفین دعوی
2-الزام اعضای شورای امنیت به خودداری از شرکت در رای گیری در صورت ظرفیت دعوی
3-شورای امنیت در مسند قضا
4-تقاضای شورای امنیت مبنی بر استرداد به خلاف حقوق بین الملل
5- انفجار هواپیمای پان آمریکن به عنوان تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی
گفتار دوم: تحدید حدود مرزی بین عراق و کویت بر اساس فصل هفتم
1-صلاحیت ذاتی دولت ها در تعیین حدود مرزی بر اساس بند 7 ماده 2 منشور
2- بی سابقه بودن اقدام شورای امنیت
3- ایجاد نهاد فاقد صلاحیت فنی
منابع بخش چهارم
بخش پنجم: اصلاحات شورای امنیت
فصل اول: لزوم اصلاحات شورای امنیت
1- دوران سالهای 1950- 1991
2- دوران سالهای 1991 تا 2001
3- از سال 2001 تا کنون
گفتار دوم: ظهور قدرتهای جدید
گفتار سوم: افزایش اعضای سازمان ملل متحد
فصل دوم – طرح های مختلف در خصوص اصلاحات شورای امنیت
گفتار دوم: مدل های کوفی عنان
1- مدل الف
2- مدل ب
گفتار سوم: پیشنهاد گروه چهار
گفتار چهارم: پیشنهاد اتحادیه آفریقا
گفتار پنجم: گروه اتحاد برای اتفاق
1- مدل سبز
2- مدل آبی
گفتار ششم: مدل c
گفتار هفتم: مدل منطقه ای
گفتار هشتم: مدل x
گفتار نهم: مدل صندلی دوگانه
گفتار دهم: مدل جدید رقابتی ژاپن
فصل سوم: مساله حق وتو و اصلاح نظام رای گیری در شورای امنیت
گفتار دوم: فلسفه واگذاری حق وتو
گفتار سوم: موافقان و مخالفان حق وتو
1- طرفداران حق وتو
2- مخالفان حق وتو
گفتار چهارم: استفاده اعضای دائم از حق وتو
1- اتحاد جماهیر شوروی (از 1991 به بعد روسیه)
2- آمریکا
3- انگلیس
4-فرانسه
5- چین
گفتار پنجم: حق وتو و اصلاح شورای امنیت
1-باقی ماندن حق وتو و عدم تسری حق وتو به اعضای جدید
2- حذف حق وتو
3- محدودیت و حذف مشروط
فصل چهارم: تلاش کشورهای قدرتمند جدید برای عضویت دائم در شورای امنیت
1-روند تلاشهای هند برای عضویت دائم در شورای امنیت
2-دلایل درخواست عضویت دائم در شورای امنیت توسط هند
الف – دارا بودن شرایط عضویت در شورای امنیت
ب- توزیع عادلانه جغرافیایی
پ – مشارکت در عملیات حفظ صلح
ث – حمایت و پشتیبانی از منافع کشورهای جهان سوم و در حال توسعه
ث- پیروی اعضای دائم شورای امنیت از ایدئولوژی خاص
ح – جمعیت
خ – اقتصاد رو به رشد
ج – دموکراسی
چ – اهمیت ژنو – استراتژیک
د- قدرت هسته ای
3- مواضع اعضای دائم شورای امنیت
الف – آمریکا
ب – چین
پ – انگلیس
ت – روسیه
ث – فرانسه
4- موانع موجود برای عضویت دائم هند در شورای امنیت
الف – مخالفت پاکستان
ب – مساله هسته ای
پ – مشکلات اقتصادی و مالی
ت – مشکلات داخلی
گفتار دوم – ژاپن
گفتار سوم – آلمان
گفتار چهارم – برزیل
گفتار پنجم – آفریقا
فصل پنجم: مواضع و موانع در برابر اصلاح شورای امنیت
1-موضع آمریکا
2-موضع چین
3-مواضع روسیه
4- موضع انگلیس
5- موضع فرانسه
6-مواضع غیرمتعهدها
گفتار دوم: موانع گسترش شورای امنیت
منابع بخش پنجم
بخش ششم: ایران و شورای امنیت
فصل اول: روند روابط ایران و شورای امنیت
گفتار دوم: ایران و عضویت در شورای امنیت
فصل دوم: بررسی مسائل ایران در شورای امنیت
1-عدم خروج نیروهای شوروی از ایران
2- ملی شدن صنعت نفت ایران
3-جزایر سه گانه
4-جدایی بحرین
5-برخوردهای مرزی
گفتار دوم: پس از انقلاب جمهوری اسلامی
1-ماجرای گروگان گیری
2- جنگ عراق با ایران
الف – قطعنامه 497
ب- قطعنامه دوم 514
پ – قطعنامه سوم 522
ت – قطعنامه چهارم 540
ث – قطعنامه پنجم 552
ح – قطعنامه ششم 582
خ – قطعنامه هفتم 588
ج – قطعنامه هشتم 598
چ – قطعنامه نهم: 612
ر- قطعنامه دهم 620
3-سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو آمریکا
5-هولوکاست
4-برنامه هسته ای ایران
الف- قطعنامه 1696
ب- قطعنامه 1737
پ – قطعنامه 1747
ت – قطعنامه 1803
ث – قطعنامه 1835
فصل سوم – ایران و تجدید ساختار شورای امنیت
گفتار دوم – روش تصمیم گیری یا حق وتو
گفتار سوم – مواضع و اظهارات مقامات کشور
منابع بخش ششم
فهرست منابع
دیدگاه شما بعد از تایید توسط مدیریت در بین دیدگاه ها نمایش داده خواهد شد
برای ثبت نظر، لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.